ആഭ്യന്തരയുദ്ധം

ഒന്നാം ഗള്ളിക്ക്‌ യുദ്ധത്തിന്റെ അവസാനത്തോടുകൂടി ആദ്യ ത്രിമൂർത്തിഭരണം ഫലത്തിൽ അവസാനിച്ചു.
ഇത്‌ പാർത്തിയയിൽ വെച്ച്‌ ക്രാസസ്സിന്റെ പരാജയത്തിന്റേയും മരണത്തിന്റേയും ഫലമായിട്ടാണ` സംഭവിച്ചത്‌.
സീസറിന്റേയും പോമ്പേയുടേയും കാര്യം പറഞ്ഞാൽ,ഇതിലാദ്യത്തെയാൾ കൂടുതൽ ജനസ്വാധീനമുള്ളവനും വിജയിയും ആയിതീർന്നു.
അതോടെ അവർ തമ്മിലുള്ള ബന്ധങ്ങളും കൂടുതൽ ശത്രുതാസ്വഭാവമുള്ളതായി പരിണമിച്ചു.
ഗാളിൽ സീസറുടെ ഉദ്യോഗകാലാവധി അവസാനിപ്പിച്ചതോടെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കീഴിലുള്ള സേനകളെ പിരിച്ചു വിടണമെന്ന് അദ്ദേഹത്തോട്‌ ആവശ്യപ്പെട്ടു.
എന്നാൽ സീസർ ഇത്‌ ചെയ്തില്ല.അതോടെ അദ്ദേഹം പിതൃരാജ്യത്തിന്റെ സത്രുവാണെന്ന് സേനറ്റ്‌ പ്രഖ്യാപിച്ചു.
മാത്രമല്ല,അദ്ദേഹത്തെ എതിർക്കുന്നതിന്ന് ഇറ്റലിയിൽ സൈന്യത്തെ തയ്യാറാക്കാൻ നിർദ്ദേശവും കൊടുത്തു. എന്നാൽ സീസർ പോമ്പേക്ക്‌ വേണ്ടി കാത്തിരുന്നു സമയം കളഞ്ഞില്ല.

BC49 ജനവരിയിൽ ഒരു വലിയ സൈന്യത്തോട്കൂടി അദ്ദേഹം റൂബിക്കൺ നദി കടന്നു.
ഈ നദിയാണ് ഇറ്റലിയുടേയും സീസറുടേയും നേതൃത്വത്തിൻ കീഴിലുള്ള ഭൂപ്രദേശങ്ങളുടേയും അതിർത്തിയായി വർത്തിച്ചിരുന്നത്‌.
ഐതിഹ്യം പറയുന്നത്‌,അദ്ദേഹം റൂബിക്കൺ കടന്നത്‌ "വെല്ലു വിളിച്ചിരിക്കുന്നു" എന്ന വാക്കുകൾ ഉച്ചരിച്ചു കൊണ്ടാണെന്നാണ്.
കാരണം, ഈ നടപടി ആഭ്യന്തര യുദ്ധത്തിന്റെ ഒരു പുതിയ തുടക്കം ആണെന്ന് അദ്ദേഹം കരുതിയിന്നു എന്നാണ്. വടക്കൻ ഇറ്റലിയിലെ പട്ടളങ്ങൾ സീസറുടെ പട്ടാളങ്ങൾക്കെതിരെ കാര്യമായി യാതൊരു പ്രതിരോധവും ഉയർത്തിയില്ല.
യുദ്ധത്തിന്ന് വേണ്ടി യാതൊരു തയ്യാറെടുപ്പുകളും നടത്താൻ സമയം കിട്ടാതിരുന്ന പോമ്പെ ബാൾക്കൻസിൽ അഭയം പ്രാപിച്ചു.
അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം നിരവധി സേനറ്റർ മാരും അങ്ങോട്ടുപോയി.
യാതൊരു എതിർപ്പിനേയും നേരിടാതെ സീസർ റോമിൽ പ്രവേശിച്ചു.
അദ്ദേഹം സ്പെയിനിലേക്ക്‌ തിരിച്ചു.
അവിടെ പോമ്പേയോട്‌ കൂറുള്ള ഏഴ്‌ സേനാവിഭാഗങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു.
അവരെ തോൽപ്പിക്കുകയും അങ്ങിനെ തന്റെ പിൻ നിര സുരക്ഷിതമാക്കുകയും ചെയ്തശേഷം ബാൾക്കൻസിലേക്ക്‌ കടക്കാൻ സീസർ നിശ്ചയിച്ചു.
ആരംഭത്തിൽ പോമ്പെക്കെതിരായ സീസറുടെ പര്യടനം എറെക്കുറെ വിജയപ്രദമല്ലാതായിരുന്നു.
ഒരു സന്ദർഭത്തിൽ സീസർക്ക്‌ വലിയ പരാജയം ഏൽക്കേണ്ടിവന്നു.
എന്നാൽ സീസറുടെ എതിരാളി ആ പരാജയത്തെപ്പിടിച്ചു മുന്നോട്ട്പോയില്ല,സീസർക്കാവട്ടെ തന്റെ സൈന്യത്തിൽ ഭൂരിഭാഗത്തേയും കൂടെ നിർത്താൻ കഴിയുകയും ചെയ്തു.
ഫർസാലസ്‌ പട്ടണത്തിന്നടുത്ത്‌ വച്ചു BC48ലാണ് നിണ്ണായകമായ യുദ്ധം നടന്നത്‌.
പോമ്പെയുടെ സൈന്യം തോൽപ്പിക്കപ്പെട്ടു.പോമ്പെ ഈജിപ്തിലേക്ക്‌ ഓടിപ്പോയി.
അവിടെവെച്ചു വഞ്ചനാപരമായി കൊല്ലപ്പെടുകയും ചെയ്തു.
പോമ്പേയെ പിൻ'ന്തുടർന്ന് സീസർ ഈജിപ്തിലേക്ക്‌ പോയി.അവിടെ രാജ്യത്തിന്റെ ഭരണ കാര്യങ്ങളിലും പ്രാദേശിക കാര്യങ്ങളിലും കുത്തിത്തിരിപ്പുകളിൽ പോലും അദ്ദേഹം ഇടപെട്ടു.
ക്ലിയോപാട്രരാജ്ഞിയുടെ സഹായത്തിനായി അവരുടെ സഹോദരനെ എതിർത്തു.
ഇതിന്റെ ഫലമായി അലക്സാൺ'ഡ്രിയയിൽ ഒരു കലാപം പൊട്ടിപുറപ്പെട്ടു.
അതിനെ അടിച്ചമർത്താൻ സീസർ വളരെ പ്രയാസപ്പെട്ടു .
അതിന്ന് ശേഷം മിത്രിഡാറ്റീസിന്റെമകനായ ഫണേയസസ്സിനെതിരെ പൗരസ്ത്യദേശത്തേക്ക്‌ നീങ്ങാൻ അദ്ദേഹം നിർബ്ന്ധിതനായി.
മിന്നൽ വേഗത്തിൽ,വെറും 5 ദിവസം കൊണ്ട്‌ ഈ പര്യടനംവിജയപര്യവസാനിയായാക്കാൻ സീസർക്ക്‌ കഴിഞ്ഞു.
ആ സന്ദർഭത്തിലാണ് "ഞാൻ വന്നു ഞാൻ കണ്ടു ഞാൻ കീഴടക്കി" എന്ന പ്രസിദ്ധ മുദ്രാവാക്യം അദ്ദേഹം സേനറ്റിന്ന് അയച്ചുകൊടുത്തത്‌
ഈ സന്ദർഭത്തിൽ പോമ്പേയുടെ പ്രധാന സേനകൾ ആഫ്രീക്കയിലായിരുന്നു അക്കൂട്ടത്തിൽ സീസറുടെ ജന്മശത്രുവായ.,ഇളയവനായ കാറ്റോവും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു.
BC46ൽ ഇന്നത്തെ ട്യൂണിസ്സിന്നടുത്ത്‌ ആഫ്രിക്കയിലെ റോമൻ പ്രവിശ്യയുടെ കിഴക്ക്‌ തീരത്തുള്ള താപ്സസ്സ്‌ എന്ന സ്ഥലത്തിന്നടുത്ത്‌ വെച്ച്‌ ഒരു പ്രധാന യുദ്ധം നടന്നു.
എന്നേക്കുമായി പോമ്പേയുടെ പട്ടാളം തുരത്തിയോടിക്കപ്പെട്ടു;കാറ്റോ ആത്മഹത്യ ചെയ്തു.
വേഗം തന്നെ നുമിദിയയെ കീഴടക്കുന്ന കാര്യത്തിൽ സീസർ വിജയിച്ചു.
അടുത്ത വസന്തകാലത്ത്‌ അദ്ദേഹം റോമിലേക്ക്‌ തിരിച്ചു വന്നു.ഗാൾ,ഈജിപ്ത്‌,പോണ്ടസ്സ്‌,നുമിദിയ എന്നീരാജ്യങ്ങളുടെമേൽ അദ്ദേഹം കൈവരിച്ച വിജയങ്ങളുടെ ബഹുമാനാർത്ഥം റോമിലൊട്ടാകെ നിലോഭമായ വിജയാഹ്ലാദങ്ങൾ സഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ടു.
ഏതായാലും പോമ്പേയുടെ അനുയായികൾക്കെതിരായ സമരം അപ്പോഴും അവസാനിപ്പിച്ചില്ല.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ മക്കൾ,യുദ്ധത്തെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിച്ചു.
സ്പെയിനിലാണിതുണ്ടായത്‌.
BC45ൽ മുണ്ഡായിൽ വെച്ചു സീസർ ശത്രുക്കളുടെമേൽ അവസാന പ്രഹരമേൽപ്പിച്ചു
വളരെ ജീവനഷ്ടത്തിനിടയാക്കിയ ഒരു ദീർഘ സരത്തിൻ ശേഷമാണ` ഇത്‌ സാധിച്ചതെന്ന് മാത്രം.
താൻ ഈ യുദ്ധം ചെയ്തത്‌ വിജയത്തിന്നല്ല, മറിച്ച്‌ തന്റെ ജീവന്ന് വേണ്ടിയായിരുന്നു എന്ന്
സീസർ തന്നെ സമ്മതിച്ചിട്ടുണ്ടു.
അങ്ങനെ ആഭ്യന്തര യുദ്ധം അവസാനിപ്പിക്കുകയും സീസർ ജീവിതകാലമാകെ ഒരു സർവ്വാധിപതിയായിത്തീരുകയും ചെയ്തു.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ അധികാരം അതിരറ്റതായി കാണപ്പെട്ടു.
ജനകീയ അസംബ്ലി അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആഗ്രഹങ്ങളെ അനുസരണാപൂർവ്വം നടപ്പാക്കി.
അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശുപാർശകൾക്കനുസരിച്ചാണ് ഗവൺമന്റ്ദ്യോഗങ്ങൾ വീതിക്കപ്പെട്ടത്‌.
സീസറുടെ പെരുമാറ്റത്തിൽ രാജാധികാരപരമായ പ്രവണതകൾ പടിപടിയായി കൂടി വന്നു തുടങ്ങി .
നിരവധി സന്ദർഭങ്ങളിൽ കിരീടം ധരിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന്റേതന്നെ അടുത്ത അനുയായികൾ സീസറെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
ക്രാസസ്സിന്റെ മരണത്തിന്ന് പ്രതികാരം ചെയ്യാനായി പാർത്തിയൻ മാർക്കെതിരെ ഒരു സൈനിക പര്യടനം നടത്തുന്നതിന്ന് അദ്ദേഹം തയ്യാറെടുത്തപ്പോൾ,
ഒരു രാജാവിന്ന് മാത്രമേ പാർത്തുയ പിടിച്ചടക്കാൻ കഴിയുകയുള്ളൂ എന്ന ഒരു കിംവദന്തി റോമിലാകെ പരക്കുകയുണ്ടായി.
ഇതെല്ലാം ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ മാത്രമല്ല സീസരെ ഒരു സേച്ഛാധിപതിയായി കരുത്തിയ നിരവധി സേനറ്റർക്കിടയിലും അസംതൃപ്തി പരത്തി.
അദ്ദേഹത്തിന്നെതിരെ ഒരു ഗൂഡാലോചന സംഘടിപ്പിക്കുകയും
BC44 മാർച്ച്‌15ആം തീയതി അദ്ദേഹത്തെ വധിക്കുകയും ചെയ്തു .
ബ്രൂട്ടസ്സിന്റേയും ക്യാഷ്യസ്സിന്റേയും നേതൃത്വത്തിലുള്ള ഒരു ഉപചാപകസംഘം അദ്ദേഹത്തെ കുത്തികൊല്ലുകയാണ് ചെയ്തത്‌.
ശവശരീരത്തിൽ ഇരുപത്തിമൂന്ന് മുറിവുകൽ ഉണ്ടായിരുന്നു.

[പ്രഭാത്‌ ബുക്സിന്റെ"ലോക ചരിത്രത്തിൽ"നിന്ന് പകർത്തിയത്‌]

ഒന്നാം ത്രിമൂർത്തി വാഴ്ച്ചയും ഗള്ളിക്ക്‌ യുദ്ധവും

ക്യാറ്റലയിൻ ഗൂഡാലോചന തകർക്കപ്പെട്ട ഉടൻ തന്നെ റോമിലെ രാഷ്ട്രീയാധികാരം മൂന്നു പ്രമുഖ സൈനിക നേതാക്കളുടെ കയ്യിലായി. അവർ ഒരു ത്രിമൂർത്തി ഭരണം സ്ഥാപിച്ചു.[BC-60].
ഇത്‌ മൂന്നു ഭരണാധിപന്മാർ തമ്മിലുള്ള ഒരു കൂട്ടുകെട്ടായിരുന്നു.
വേഗംതന്നെ "മൂന്നു തലയുള്ള അസാധാരണ ഭീകരസത്വ" മെന്ന് അതിനെ ശരിക്കും നാമകരണം ചെയ്തു.
പോമ്പേ,ക്രാസസ്സ്‌,ജുലിയസ്‌ സീസർ എന്നിവരായിരുന്നു അതിലെ അംഗങ്ങൾ.
ഗയസ്സ്‌ ജുലിയസ്‌ സീസർ[BC 100-44]ക്രാസസ്സിനേയോ,പോമ്പേയെയോ പോലെ
അത്രക്ക്‌ പ്രമുഖനായ ഒരു വ്യക്തിയായിരുന്നില്ല.
ഏതായാലും അദ്ദേഹം അതി ഭയങ്കരമായ മഹത്വാകാംക്ഷയും ഊർജ്ജസ്വലതയും ബുദ്ധിശക്തുയും
ഉള്ള ആളായിരുന്നു.താമസിയാതെ അദ്ദേഹം ഈ ത്രിമൂർത്തി ഭരണത്തിന്റെയഥാർത്ഥ നേതാവായി.
BC-59ൽ കോൺസലായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ശേഷം പ്രത്യേകിച്ചും ,ഉയർന്നു.
ഒരു കോൺസൽ എന്ന നിലയിൽ ജനാധിപത്യ ട്രിബൂണലുകളുടെ നയങ്ങൾ പി'ന്തുടരാനാണ് സീസർ ശ്രമിച്ചത്‌.
അദ്ദേഹം കൊണ്ടുവന്ന കാർഷിക നിയമം പോമ്പേയുടെ മുൻ സേനാനികൾക്ക്‌
[ദൃഡ പരിശീലനമുള്ളവർ]കൃഷിക്ക്‌ ഭൂമി നൽകാൻ വ്യവസ്ഥചെയ്യുന്നതായിരുന്നു.
ഏതായാലും കൂടുതൽ അധികാരത്തിന്ന് വേണ്ടിയുള്ള പ്രയാണത്തിൽ
ജനങ്ങളിലെ ജനാധിപത്യ വിഭാഗങ്ങൾക്ക്‌,അതായത്‌ നഗരത്തിലും നാട്ടിൻ പുറത്തുമുള്ള പ്ലീബുകൾക്ക്‌[സാധാരണക്കാർക്ക്‌] തനിക്കാവശ്യമുള്ള ഉറച്ച പി'ന്തുണ നൽകാൻ കഴിയുകയില്ലെന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്ന് മനസ്സിലായി.
ഇതിന്ന് നല്ലതു പോലെ ആയുധമണിഞ്ഞവരും അർപ്പണമനോഭാവമുള്ളവരുമായ സൈനികർ വേണം.
ഈ ഉദ്ദേശമുണ്ടായിരുന്നതിനാൽ അഞ്ചുവർഷത്തേക്ക്‌ ഗാൾ പ്രവിശ്യയിലെ ഗവർണ്ണറായി പോകാൻ അദ്ദേഹത്തെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
അപ്പോൾ ഗാൾ പ്രദേശം പിടിച്ചടക്കേണ്ടിയിരുന്നതിനാൽ ഒരു സൈന്യത്തെ സംഘടിപ്പിക്കാൻ സീസർ നിർബന്ധിതനായി.
ഗാൾ പിടിച്ചടക്കാനുള്ള യുദ്ധം 7 വർഷക്കാലം നീണ്ടുനിന്നു.
സീസർക്ക്‌ ആദ്യം നേരിടേണ്ടിയിരുന്ന ശത്രു ഹെൽ വെറ്റി ഗോത്രക്കാരായിരുന്നു.
[ഈ വിഭാഗം താമസിച്ചിരുന്നത്‌ ഇന്നത്തെ സിറ്റ്സർലാണ്ടിന്റെ ഭാഗത്തായിരുന്നു].
തുടർന്ന് അരിവിസ്തസ്സിന്റെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സുയേബി ജനത അദ്ദേഹത്തെ നേരിട്ടു.
അവസാനം ബെൽഗേ ജനവിഭാഗങ്ങൾക്കെതിരെ ദീർഘമായ ഒരു യുദ്ധത്തിന്ന് ശേഷം ഗാൾ ആക്രമിക്കുകയും അതിനെ ഒരുറോമൻ പ്രവിശ്യയായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഈ വിജയങ്ങളുടെ ബഹുമാനാർത്ഥം 15 ദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന കൃതക്ഞ്ഞതാ ചടങ്ങുകൾക്ക്‌ സേനറ്റ്‌ ഉത്തരവായി.
BC55-ലെ വസന്തത്തിൽ ലൂക്കായിൽ വെച്ച്‌[വടക്കൻ എട്രൂറിയ]ത്രിമൂർത്തികളുടെ ഒരു യോഗം ചേരുകയും ഗാളിലെ സീസറുടെ അധികാരം 5 വർഷത്തേക്ക്‌ കൂടി നീട്ടുകയുംചെയ്തു.
BC55ൽ,റൈൻ പ്രദേശത്ത്‌ അധിവസിച്ചിരുന്ന ജർമാനിക്ക്‌ ഗോത്രങ്ങളെ കീഴടക്കുന്നതിന്ന് സീസർ
ഒരു സൈനിക പര്യടനം നടത്തി.BC54ൽ അദ്ദേഹം ബ്രിട്ടനിൽ ചെന്നിറങ്ങി.
ഏതായാലും ഗാൾ കീഴടക്കപ്പെട്ടില്ലെന്ന സ്ഥിതി വേഗം സംജാതമായി.
BC54ൽ വ്യാപകമായ ഒരു ഗള്ളിക്ക്‌ കലാപം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടു.ഈ കലാപം ആരംഭിച്ചത്‌,വെർസിൻ ഗെടോയിക്സ്‌ എന്നയാളുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള അർവ്വർണ്ണി ഗോത്രക്കാരായിരുന്നു.
റോമാക്കാർ അതിപ്രയാസകരമായ ഒരു നിലയിൽ ചെന്നെത്തി.
ശത്രുക്കളുടെ 300,000 ഭടന്മാരെ നേരിടാൻ സീസർക്കുണ്ടായിരുന്നത്‌ 60,000 ആൾക്കാരായിരുന്നു. റോമാക്കാർക്ക്‌ ഈ യുദ്ധത്തിൽ വിജയിക്കാൻ കഴിഞ്ഞത്‌ കലാപസേനകളിലെ അണികളിലെ ഭിന്നിപ്പിന്റെ സഹായവും സീസറുടെ സമർത്ഥമായ ഇടപെടലും സംഘടനാ സാമർത്ഥ്യവും സൈനിക നേതൃത്വശേഷിയും കൗശലപൂർണ്ണമായ നയതന്ത്രജ്ഞതയും കൊണ്ടായിരുന്നു.
BC61ൽ അവസാനത്തെ കലാപശക്തികേന്ദ്രങ്ങളും തച്ചമർത്തപ്പെട്ടു.
ഗാൾ ആക്രമണകൊയ്ത്ത്‌ ഭയങ്കരമായിരുന്നു.സീസർ 300 ഗോത്രങ്ങളെ കീഴ്പെടുത്തുകയും 800 പട്ടണങ്ങൾ പിടിച്ചടക്കുകയും 10 ലക്ഷം പേരെ തടവിലെടുക്കുകയും ചെയ്തു.
ഒരു വലിയ കൊള്ളമുതൽ അദ്ദേഹം റോമിലേക്ക്‌ കൊണ്ടുവന്നു.
ഇതുമൂലം സ്വർണ്ണത്തിന്ന് റോമിലുണ്ടായിരുന്ന അന്നത്തെ വില ഇടിയുകയും അത്‌ റാത്തൽ കണക്കിന്ന് വിൽക്കേണ്ടി വരികയും ചെയ്തു.
ഇതെല്ലാം സീസറുടെ ജനസ്വാധീനം വർദ്ധിപ്പിക്കാൻ സഹായിച്ചഘടകങ്ങളായിരുന്നു
[പ്രഭാത്‌ ബുക്സിന്റെ"ലോക ചരിത്ര"ത്തിൽ നിന്ന് പകർത്തിയത്‌]

പോമ്പേയുടെ പൗരസ്ത്യ പര്യടനം.

സ്പാർട്ടാക്കസ്സിന്റെ കലാപം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ട അതെ സമയംതന്നെ മിത്രിഡാറ്റിസ്സിനെതിരെ ഒരു പുതിയ യുദ്ധം ആരംഭിച്ചു [ബി സി 76-64]

ഈ യുദ്ധത്തിന്റെ ആദ്യത്തെ 7 വർഷക്കാലം റോമിന്റെ കിഴക്കൻ സേനയുടെ നായകത്വം വഹിച്ചിരുന്നത്‌ പരിചയസമ്പന്നനായ ല്യൂസലസ്സ്‌ എന്ന ആളായിരുന്നു .

അദ്ദേഹം ഒട്ടേറെ വിജയങ്ങൾ കൈവരിച്ചു. എന്നാൽ മിത്രിഡാറ്റിസ്സിനെ പൂർണ്ണമായി തകർക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

കൂടാതെ അയാളുടെ അങ്ങേയറ്റത്തെ നിഷ്ടൂരതകാരണം സൈനികർക്ക്‌ ശക്തമായ അസംതൃപ്തി ജനിച്ചു.

ഇതിന്റെ ഫലമായി സേനറ്റിന്റെ അഭിപ്രായത്തിന്ന് വിപരീതമായി ജനകീയ അസംബ്ലി പൗരസ്ത്യസേനയുടെ നായകത്വം പോമ്പേയെ ഏൽപ്പിച്ചു.

സുള്ള അധികാരത്തിൽ ഇരിന്നപ്പോൾതന്നെ നേയസ്സ്‌ പോമ്പെ സ്വയം പ്രസ്തനായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ആഭ്യന്തര യുദ്ധകാലത്ത്‌ അദ്ദേഹം തന്റെ ഖ്യാതി ഉറപ്പിക്കുകയുണ്ടായി.

അതിന്ന് ശേഷം സ്പാർട്ടാക്കസ്സിന്റെ കലാപത്തെ അടിച്ചമർത്താൻ ക്രാസ്സസ്സിന്റെ സഹായാർത്ഥം പോമ്പെ നിയോഗിക്കപ്പെട്ടു.

എന്നാൽപ്രധാന യുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെടുത്തക്കതരത്തിൽ അദ്ദേഹാത്തിന്ന് ക്രാസ്സസ്സ്‌ മായി ഒത്തുചേരാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. എന്നാൽ സ്പാർട്ടാക്കസ്സിന്റെ മരണശേഷം,രക്ഷപ്പെട്ട്‌ വടക്കോട്ട്‌ നീങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്ന അടിമസൈന്യത്തിന്റെ ഒരു വലിയദളത്തെ അദ്ദേഹം നേരിടുകയും തുരത്തി ഓടിക്കുകയും ചെയ്തു.

മെഡിറ്ററേനിയൻ തീരത്തെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടിരുന്ന കടൽ ക്കൊള്ളക്കാർക്കെതിരായി ഊർജ്ജ്വസ്വലവും വിജയകരവുമായ സൈനികപര്യടനം നടത്തിയതിന്റെ പേരിൽ ബി സി 67ൽ അദ്ദേഹം വലിയ പ്രശസ്തി നേടുകയുണ്ടായി.

പോമ്പേക്ക്‌ നിർവ്വഹിക്കാനുണ്ടായിരുന്ന അടുത്തകടമയും-മിത്രിഡാസ്സിനെ പരാജയപ്പെടുത്തൽ- അതേമാതിരി തന്നെ വിജയപൂർവ്വം നിർവ്വഹിക്കുകയുണ്ടായി.

പോണ്ടിക്ക്‌ രാജാവിന്റെ സേനയെ തുരത്തി ഓടിച്ചതിന്ന് പുറമെ അദ്ദേഹം അർമേനിയയിൽ പ്രവേശിക്കുകയും അതിനെ ഒരു സാമന്ത രാജ്യമായി പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്തു. കൂടാതെ ബോസ്പൊറസ്സ്‌ എന്നരാജ്യത്തിലെ കലാപത്തിന്ന് അദ്ദേഹം പിൻ'ന്തുണ നൽകുകയും ചെയ്തു.

അതോടെ മിത്രിഡാറ്റീസ്‌ ആത്മഹത്യ ചെയ്യുകയും പോമ്പെ സിറിയ,ജുഡിയ എന്നീരാജ്യങ്ങൾ അവസാനമായിപിടിച്ചടക്കുകയും ചെയ്തു.ഏഷ്യാമൈനറിൽ റോമിന്റെ നിരവധി ചെറിയ രാഷ്ട്രങ്ങളെ അദ്ദേഹം പുനസ്ഥാപിക്കുകയുണ്ടായി.

സൈനിക പര്യടനത്തിന്ന് ശേഷം റോമിലേക്കുള്ള വിജയാഘോഷ പ്രവേശന വേളയിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചതുപോലെ പോംമ്പെ 22 രാജാക്ക്ന്മാരെ തോൽപ്പിക്കുകയും 1538 നഗരങ്ങളും കോട്ടകളും പിടിച്ചടക്കുകയും ഏതാണ്ട്‌ പന്ത്രണ്ട്ദശൽക്ഷം ജനങ്ങളെ സ്വന്തം അധീനതയിൽ കൊണ്ടുവരികയും ചെയ്തു.

പോമ്പേയുടെ പൗരസ്ത്യപര്യടനം രണ്ടാം പ്യൂണിക്ക്‌ യുദ്ധത്തിന്ന് ശേഷം ആരംഭിച്ചതും ഹെല്ലനിസ്റ്റ്‌ പൂർവ്വദേശം കീഴടക്കുകയെന്നതുമായ ലക്ഷ്യം പൂർത്തീകരിച്ചു. ഈജിപ്ത്‌ മാത്രമാണ് ഇതിൽ പെടാതിരുന്നത്‌.

പോമ്പെ തന്റെ സൈന്യവുമായി റോമിലേക്ക്‌ തിരിച്ചു വന്ന സമയത്ത്‌ ക്യാറ്റിലൈൻ ഗൂഡാലോചന തുറന്നുകാട്ടുകയും അമർച്ച ചെയ്യുകയും ചെയ്തു.

ല്യൂസിയസ്‌ സെർജിയസ്‌ ക്യാറ്റിലൈൻ സുദീർഘപാരമ്പര്യമുള്ള ഒരു പാട്രീഷ്യൻ കുട്ംബത്തിൽ ജനിച്ച ആളായിരുന്നു.

അദ്ദേഹം നയിച്ച പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ ലക്ഷ്യം ഒരു സൈനികാട്ടിമറി നടത്തുകയും കടബാദ്ധ്യതകളും ഇല്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതായിരുന്നു.

ഗൂഡാലോചനക്കാരുടെ ഈ രണ്ടാം ലക്ഷ്യം മൂക്കറ്റംവരെ കടത്തിൽ മുങ്ങിയിരുന്ന ധനിക വർഗ്ഗത്തിന്റെ യുവതലമുറയേയും നഗരവാസികളായ ദരിദ്രജനതയേയും ആകർഷിച്ചു.

ബി സി 63-ൽ കോൺസൽ ആയി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട പ്രസിദ്ധ വാഗ്മിയായ സിസറോ,ക്യാറ്റലൈനെയും അയാളുടെ സഹായികളേയും ശക്തിയായി എതിർക്കുകയുണ്ടായി.

ആദ്യമായി ക്യാറ്റലൈനെ നാടുകടത്തുന്ന കാര്യത്തിൽ അദ്ദേഹം വിജയിച്ചു. പിന്നിട്‌ ക്യാറ്റലൈനിന്റെ അനുയായികളെ അറസ്റ്റ്‌ ചെയ്യിക്കുകയും ചെയ്തു.

സേനറ്റിന്റെ ഒരു വിശേഷാൽ യോഗം വിളിച്ചുകൂട്ടി അവരുടെ വിധി നിർണ്ണയിക്കുകയും അന്നു വൈകുന്നേരം തന്നെ അവരെ വധിക്കുകയും ചെയ്തു.

അതേ സമയം എട്രൂറിയ എന്ന സ്ഥലത്ത്‌ ക്യാറ്റലൈൻ ഒരു ചെറു സൈന്യത്തെ സംഘടിപ്പിച്ചു. ഈ സേനക്കേതിരെ സേനറ്റ്‌,അന്റോണിയയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ പട്ടാളത്തെ അയച്ചു തുടർന്നുണ്ടായ കടുത്ത യുദ്ധത്തിൽ ക്യാറ്റലൈനും അദ്ദേഹത്തിന്റെ 3000 പിൻ'ന്തുണക്കാരും ധീരമായി മരണത്തെ നേരിട്ടു.